Marktonderzoek voor zakendoen in Afrika

Als u zaken wilt doen in Afrika u moet de regelgeving, marktstructuur, concurrentie en welke investeringen u moet doen kennen.

In dit artikel geef ik basisinformatie over het land en laat ik zien hoe u alle informatie die u nodig hebt kunt verzamelen en evalueren.

Marktonderzoek

Doing business in Afrika

Afrika, dat vaak beschouwd wordt als ’s werelds grootste opkomende markt, biedt enorme kansen voor bedrijven in allerlei sectoren. Met een snel groeiende bevolking, diverse economieën en toenemende verstedelijking biedt het continent een dynamisch landschap voor commercieel succes. Het is echter essentieel voor elk bedrijf dat wil uitbreiden naar de regio om de unieke economische, culturele en regelgevende factoren in de Afrikaanse landen te begrijpen.

Belangrijke marktcijfers

De Afrikaanse markt is divers, met een mix van ontwikkelde economieën en opkomende markten. Inzicht in het economische en demografische landschap is cruciaal voor succes in de regio.

  • Bevolking: Ongeveer 1,5 miljard mensen (2023), waarmee Afrika het op één na dichtstbevolkte continent is, met landen als Nigeria, Ethiopië en Egypte aan kop qua bevolkingsgrootte.
  • BBP per hoofd van de bevolking: Verschilt aanzienlijk. Noord-Afrikaanse landen zoals Egypte en Marokko hebben een BBP per hoofd van de bevolking dat varieert van $4.000 tot $5.000 USD, terwijl landen ten zuiden van de Sahara zoals Nigeria, Kenia en Zuid-Afrika meestal een lager BBP per hoofd van de bevolking hebben, vaak minder dan $5.000 USD.
  • Verstedelijking: Meer dan 40% van de Afrikaanse bevolking woont in stedelijke gebieden, en de verstedelijking neemt snel toe, vooral in landen als Nigeria, Kenia en Zuid-Afrika. Steden als Lagos, Nairobi en Johannesburg zijn belangrijke economische centra.
  • Economische structuur: De economieën van Afrika zijn divers. Terwijl olie en gas dominant zijn in landen als Nigeria, Angola en Libië, zijn andere landen, zoals Zuid-Afrika en Kenia, meer afhankelijk van de verwerkende industrie en de dienstensector. Landbouw blijft een belangrijke sector, vooral in landen als Ethiopië en Oeganda.
  • Vergrijzende bevolking: Afrika heeft een relatief jonge bevolking, met een mediane leeftijd van ongeveer 19 jaar. Deze demografische trend creëert kansen in sectoren zoals onderwijs, technologie en consumptiegoederen die gericht zijn op jongere consumenten.

Taal en documentatie

De taalkundige diversiteit van Afrika is een van de meest kenmerkende eigenschappen van het continent. Bedrijven moeten met deze diversiteit rekening houden bij het plannen van hun markttoegang.

  • Officiële talen: Afrika heeft duizenden talen. De belangrijkste talen voor het bedrijfsleven zijn echter Arabisch (in Noord-Afrika), Frans (veel gesproken in West- en Centraal-Afrika), Engels (veel gesproken in Oost- en Zuidelijk Afrika) en Portugees (in Angola, Mozambique en Guinee-Bissau).
  • Taalkundige overwegingen: Voor niet-Engelstalige landen is het van essentieel belang om marketingmateriaal, productverpakkingen en documentatie in de lokale taal te vertalen. In veel landen worden Engels en Frans gebruikt in het bedrijfsleven en bij de overheid, maar lokalisatie is nog steeds belangrijk om consumenten effectief te betrekken.
  • Verpakking en documentatie: Verschillende Afrikaanse landen hebben specifieke wettelijke vereisten voor productetikettering, vooral voor voedsel, gezondheidszorg en cosmetica. Verpakkingen moeten vaak informatie bevatten in de officiële taal of talen en moeten voldoen aan lokale veiligheidsnormen. Sommige landen hebben bijvoorbeeld voorschriften voor houdbaarheidsdata, ingrediëntenlijsten en veiligheidswaarschuwingen.

Consumenten- en B2B koopgedrag

Consumenten- en B2B-gedrag in Afrika wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder cultuur, economische omstandigheden en technologische ontwikkeling.

  • Consumentengedrag: Afrikaanse consumenten zijn prijsgevoelig, maar zijn steeds meer geïnteresseerd in kwaliteit, merkreputatie en gemak. Er is een groeiende vraag naar technische producten, consumptiegoederen en diensten die de levensstijl verbeteren. E-commerce groeit snel: meer dan 30% van de internetgebruikers in Afrika winkelt online (2023), vooral in landen als Zuid-Afrika, Nigeria en Kenia.
  • B2B Koopgedrag: In B2B-markten zijn relaties en vertrouwen cruciaal. Netwerken en mond-tot-mondreclame spelen een belangrijke rol bij zakelijke transacties. Bedrijven die zich in Afrika begeven, moeten investeren in het opbouwen van sterke, lokale partnerschappen om hun geloofwaardigheid te vergroten. Kennis van de lokale markt en begrip van de regionale bedrijfspraktijken zijn van vitaal belang voor succes.
  • Online aanwezigheid: E-commerce breidt zich in heel Afrika uit, met platforms als Jumia, Takealot en Konga voorop. Naast een sterke digitale strategie zijn een goed gelokaliseerde website, klantenservice en een mobielvriendelijk platform cruciaal voor succes in de regio.

Uitdagingen en kansen voor de markt

Hoewel Afrika talloze zakelijke kansen biedt, zijn er ook belangrijke uitdagingen die moeten worden aangepakt om in de regio succesvol te zijn.

  • Producten/Diensten die het moeilijk kunnen krijgen: Producten of diensten die niet aan de lokale behoeften, economische omstandigheden of culturele voorkeuren voldoen, kunnen het moeilijk krijgen in Afrika. Luxegoederen of hoogwaardige consumentenproducten kunnen het bijvoorbeeld niet goed doen in landen met een laag gemiddeld inkomen, terwijl producten die niet zijn aangepast aan de lokale klimaatomstandigheden ook problemen kunnen ondervinden.
  • Potentieel voor testmarkten: Landen als Zuid-Afrika, Kenia en Nigeria worden vaak gezien als ideale testmarkten voor bedrijven die Afrika willen betreden. Deze landen hebben een diverse, stedelijke bevolking, een verbeterende infrastructuur en een groeiende middenklasse. Het zijn ook knooppunten voor regionale handel en commercie, die een platform bieden om nieuwe producten en diensten te testen voordat ze uitbreiden naar andere Afrikaanse markten.
  • Regelgeving: De regelgeving kan per land sterk verschillen. In veel delen van Afrika is het bedrijfsklimaat uitdagend door zaken als bureaucratie, corruptie en inconsistente handhaving van wetten. Bedrijven moeten de lokale regelgeving met betrekking tot belastingen, arbeidswetten, douane en handelsbeperkingen begrijpen. Samenwerken met lokale bedrijven of advies inwinnen bij lokale experts kan helpen om door deze ingewikkelde zaken te navigeren.

Overtuig potentiële distributeurs

Een lokale consultant kan mogelijke zakenpartners vinden, of u hebt ze zelf geïdentificeerd. Maar hoe overtuigt u hen om uw producten of diensten op de markt te brengen en te verkopen?

Hiervoor hebt u een exportplan nodig met een duidelijke strategie en voldoende financiële details.

Onderwerpen die u moet controleren voordat u zaken doet

Bij het beoordelen van de levensvatbaarheid van een product of dienst op een nieuwe markt, kijk ik altijd naar de volgende aspecten:

1. Naleving van de regelgeving

Kan het product geïmporteerd en verkocht worden in het land, wat zijn de invoerrechten en zijn er beperkingen op de dienstverlening? Wat zijn de investeringen om aan alle voorschriften te voldoen?

2. Marktbehoeften

Is er echt vraag naar dit product of deze dienst op de markt en welke aspecten zijn doorslaggevend voor de klanten? Wat zijn gangbare kanalen voor marketing en verkoop?

3. Concurrentie

Hoe hevig is de concurrentie en is er een duidelijke marktleider? Is er ruimte voor een nieuwkomer en wat is er gebeurd met andere bedrijven die de markt probeerden te penetreren?

4. Investeringen

Welke stappen zijn nodig om de markt te betreden en wat zijn de bijbehorende kosten. Hoe snel kunt u inkomsten verwachten en wat is een redelijke terugverdientijd?

U kunt natuurlijk zelf veel informatie vinden, vooral over de regelgeving. Maar om een goed beeld te krijgen van de concurrentie, moet u lokaal zoeken, winkels bezoeken of met kopers praten. Alleen een lokale expert kan dit doen.

Before you focus only on Afrika

Houd er rekening mee dat er veel landen in de wereld zijn en dat de grootste of de dichtstbijzijnde niet automatisch de beste keuze zijn. Alles hangt af van de marktgroei, de concurrentie en de toetredingsdrempels.

Daarom raad ik u aan om een shortlist te maken van ten minste drie, maar bij voorkeur vijf potentiële nieuwe markten en deze te vergelijken aan de hand van dezelfde criteria.

Financiering krijgen van banken & investeerders

Een nieuwe markt betreden is een investering. Het vinden van partners, contracten, vertalingen en marketing kost geld en u hebt mogelijk extra werkkapitaal nodig.

Alleen met een goed plan met voldoende financiële gegevens kunt u banken en investeerders overtuigen om u te financieren. Wij helpen u met de volledige business case en documentatie.

Veelgestelde vragen

In Afrika alle aspecten meetellen die u normaal in andere landen hebt. Wat zijn de relevante regels? Hoe omvangrijk is de markt? Met welke concurrentie zult u te maken krijgen? En hoeveel zal het kosten om de markt te betreden? Deze vragen zullen u helpen bij uw beslissing om de markt te betreden of niet.